خداوند در آیه ۱۱۶ سوره هود، اصلاح و پاک کردن زمین از فساد انسان‌ها را، مسئولیت عقلانی، و وظیفه‌ای دینی بر می‌شمارد و در آیات ۲۰ و ۲۲ سوره محمد(ص) به مومنان هشدار می‌دهد که درصورت روی گردانی از مبارزه با فساد از طریق جهاد می‌بایست خود را آماده کنند تا گرفتار فساد و آثار آن نشوند. به سخن دیگر، اگر جامعه‌ای با فساد مبارزه نکند، خود کسانی که با فساد مخالف هستند در یک فرآیند گرفتار فساد می‌شوند و در دام آن می‌افتند، بنابراین، مبارزه با فساد و اقدام به اصلاح امور یک رفتار پیشگیرانه است تا خود گرفتار فساد ، و تبعات آن نشود.
خداوند متعال در قران کریم از جمله آیه ۲۰۵ سوره بقره و نیز ۶۴ سوره مائده و ۱۱۶ سوره هود و ۷۷ سوره قصص به این راهکار ، اشاره می فرماید و آن را شیوه‌ای برای جلوگیری از مفاسد بر می‌شمارد.
دیگر شیوه‌های مبارزه با فساد و اقدام به اصلاح‌گری، تشویق و برانگیختن عواطف ،و احساسات است ، تا اشخاص به اعمال نیک و اهداف عالی در برابر مفسدان پایبند شوند.
امیرالمؤمنین(ع) یکى از اهداف اساسى حکومت خود را ، موضوع بیت المال و مسایل حیاتى مربوط به آن مى داند، تا جایى که در نامه به مالک اشتر مى فرماید:
«الناس کُلَّهُم عَیال على الخَراج وَ أهلُه[28]؛
مردم همه وظیفه خور و تحت کفایت بیت المال و اهل آنند.»
«به معنی دیگر تمام مردم ، نان خور مالیات و مالیات دهندگان هستند »
علی(ع) دستوراتی را صادر می کند ، و بر بازار افراد پلیس را می گذارد ، تا مراقب اموال مردم باشند ، و ماموران نظارتی می گمارد ، که کسی احتکار یا گرانفروشی نکند و از سوی دیگر ، مراقب سرمایه گذار هم هست.
رهبر انقلاب در بیانات خود در ۸ اردیبهشت سال ۷۸ مبارزه با فساد را به عنوان نخستین مؤلفه بر می شمارد و می فرمایید:
شهرداری به عنوان سازمانی كه سر و كارش با مردم است، باید روح خدمتگزاری و اخلاص را بیشتر از جاهای دیگر داشته باشد. شهرداری در سه سطح با مردم در ارتباط هست. سطح اول خدمات به مردم ، سطح دوم حفظ و توسعه فضای سبز ، و سوم در سطح فرهنگ. جدای از این سطوح شهرداری باید به سه مؤلفه در سازمان خود توجه لازم بكند. اول مبارزه با فساد در سیستم شهرداری و بافت مدیران شهری ، دوم ارتقاء سطح علمی اداره شهر ، و سوم همكاری با سایر دستگاه‌ها.
در یک نگاه کلان باید گفت رهبر انقلاب همواره پرچم‌دار مبارزه با فساد بوده و هستند و همواره مبارزه‌ای «قاطع» و در عین حال «دقیق»، بدون «اغماض» و بدون «تعدی و جفا» را مطالبه کرده‌اند: «همه بدانند، همه بفهمند بنا است با مفسد بدون رعایت هیچ ملاحظه‌ای برخورد قاطع صورت بگیرد... بنده نوشته‌ام باید عادلانه باشد و با دقّت انجام بگیرد؛ یعنی کار بایستی دقیق و عادلانه انجام بگیرد.» ۱۳۹۷/۰۵/۲۲ امر مهمی که اگر با مطالبه‌ی عمومی مردم و نخبگان و عملکرد صحیح و دقیق مسئولین قوای سه گانه به شکل موثری عملیاتی شود با ایجاد «امنیت اقتصادی» فضایی سالم را برای رشد اقتصاد ملی فراهم کرده و «رضایت و اعتماد ملت» را نتیجه می‌دهد.
« مجموعه ای از وظایف شهرداری ها در اختیار کاربران »
فساد و ابعاد آن یکی از معضلاتی است که همه جوامع به نوعی با آن مواجه اند. امروزه با توجه به پیچیدگی، فراگیری و چندوجهی شدن موضوع فساد ، سلامت جامعه و کاهش فساد به اصل مهمی در سیاست گذاری عمومی بدل شده است. یکی از راه‌های کاهش و حذف فساد افشاگری و سوت زنی است.
اصطلاح سوت‌زنی از رفتار ماموران پلیس اقتباس شده است؛ بدین معنی زمانی که پلیس تخلفی همچون نزاع خیابانی، دزدی و... مشاهده می‌‌کند در سوت خود می‌دمد تا همه مردم و سایر افسران پلیس برای آگاهی از محل وقوع جرم خبردار شوند.
طبق تعاریف رایج «سوت‌زن» در اصطلاح به کسی اطلاق میشود که در درون یک سازمان کار می‌‌کند و خلافکاری‌‌های آن را افشا می‌‌کند. این تخلفات می‌‌تواند شامل انواع رفتارهای غیرقانونی و غیراخلاقی مدیران و کارکنان یک سازمان ؛ از قبیل تقلب، رانت، رشوه، احتکار و نقض قوانین یا مقررات باشد.سوت‌زدن را می‌توان نوعی فراخوان عمومی برای مطلع‌کردن افراد از محل وقوع جرم تلقی کرد و هدف سوت‌زن نیز جلوگیری از آسیب رساندن بیش از پیش به افراد جامعه، سازمان‌‌ها و نهادهای عمومی است. همچنین سوت‌زن فردی است که هر نوع فعالیت غیرقانونی و غیراخلاقی در یک سازمان خصوصی یا عمومی را افشا می‌‌کند.
موضوعاتی همچون تخطی از سیاست‌‌های رسمی، تخطی از قانون، مقررات، تهدید منافع عمومی و همچنین تقلب و فساد از تخلفاتی است که سوت‌زن‌ها می‌توانند آن را افشا کنند.
فساد معضلی است که همه کشورها را تهدید می کند و مختص یک کشور خاص ، و یک منطقه خاص نیست. به همین علت کشورهای مختلف برای مبارزه با این پدیده از شیوه های مختلف بهره گرفته اند.
در بسیاری از کشورها از سوت‌زن‌ها حمایت‌های قانونی و مالی میشود. در ایران نیز کلیات طرح «سوت‌زنی» در مجلس تصویب شده است.
در حوزه مدیریت شهری ؛ شورای شهر و شهرداری مشهد پیشرو در اجرای گزارشگران فساد بودند که در میانه های شورای دوره پنجم این طرح استارت خورد و بعد از چندین ماه بررسی در کمیسیون حقوقی تبدیل به قانون شده است.
مشهد برای تشویق گزارشگران فساد آیین نامه ای تهیه کرده که بخش های مهم آن ، پرداخت جایزه تا سقف 200 میلیون تومان ، محفوظ بودن نام و حرمت گزارشگران و عدم تداخل وظایف با حوزه های حراستی و نظارتی است.
در ماه های پایانی شورای شهر پنجم تهران نیز کلیات گزارشگران فساد به رای گذاشته شد و با 18 رای موافق به تصویب رسید، اما با پایان عمر شورای پنجم به سرانجام نرسید.
در دوره ششم نیز طرح گزارشگران فساد در شهر کرج توسط مرکز پژوهش ها و مطالعات راهبردی شورای شهر استارت خورده و شورای این شهر، شهرداری را مکلف کرده که آیین نامه اجرایی پلیس سوت زن را تهیه نماید.
مساله برخورد با فساد در همه نظر سنجی‌هایی که در خصوص شهرداری صورت گرفته جزو 5 مطالبه اصلی شهروندان از منتخبان مردم و مدیران شهرداری بوده است و به نظر می رسد این موضوع جزو اصلی ترین خواست عمومی در شهر قزوین نیز باشد.
در واقع یکی از اصلی‌ترین راه‌ها در مبارزه با فساد، تحقق زیرساخت‌ها و عملیاتی کردن «سوت‌زنی» است؛ در این روش از ظرفیت‌های شهروندی و رسانه ها و پرسنل شهرداری در مسیر مبارزه با فساد بهره گرفته میشود.
بویژه در حوزه تعامل با رسانه های شهر و استان قزوین باید نگرش بهتر و جدی تری صورت بگیرد و یکی از تغییر نگرش ها تشویق خبرنگاران و رسانه ها برای سوت زنی است.
اهداف سوت‌زنی مشخص است ، و منظور از فساد اداری نیز مشخص است ، و ما صرفاً فساد اداری را که مرتبط با کار حرفه‌ای شهرداری است در نظر داریم که وارد حریم خصوصی هیچ شخصی نیز نخواهد شد.
در شهرداری از قبل ، بازرسی و حراست وجود داشته است و تنها اتفاق جدید این است که از کسانی که فساد را اعلام می‌کنند حمایت معنوی و مادی صورت بگیرد.
در پایان اعلام می دارم:
از آنجایی که مردم هر شهر در پرداخت عوارض بصورت مستقیم ، در مالیات بر ارزش افزوده ، هزینه پرسنلی و اداره یک شهر ، سهم به سزایی دارند ، شایسته است در همه موارد هم ، نظارت ، دخالت و مشارکت داشته باشند بویژه نظارت بر چگونگی هزینه کرد پول های خودشان، و این به صراحت در اصل ۱۰۰ قانون اساسی و ماده یکم قانون شورا برای مشارکت مردم در بخش های مختلف ... آمده است.
به امید انکه این طرح و اجرای آن سرفصلی باشد برای آغاز مشارکت بیشتر مردم در تمامی امور
خدایا چنان کن سرانجام کار
تو خشنود باشی و ما رستگار
پایان پیام/
